مقدمه :
جنین انسان موجودی محترم به حساب می آید دارای حرمت بوده و از حقوق قانونی حیات برخوردار است. از مهمترین حقوق جنین ، حق حیات آن و نیز برخورداری از سلامت جسمی است و هرگونه ایجاد جرح و نقص عضو، غیر اخلاقی و غیر شرعی محسوب می گردد.از این رو ، سقط به معنی نادیده گرفتن حیات جنین قبل از زایمان است .
در فرهنگ باستانی ما سقط عمدی به طور مطلق مورد نکوهش بوده است و این عمل را به عنوان قتل وارث خانواده جرم می دانند. سقط، گاهی خودبخودی است که خود علل مختلف مربوط به مادر و جنین را دربرمی گیرد گاهی طبی است که برای نجات جان مادر و پیشگیری از تولد نوزادی با شرایط غیر قابل علاج و یا عدم تداوم حیات وی بعد از تولد است .
سقط عمدی یکی از پدیده هایی است که در سراسر جهان مشاهده می شود و فارغ از قانونی یا غیر قانونی بودن آن براساس مقررات هر کشور ، در اکثریت جوامع جهان به عنوان یک امر غیر عادی تلقی می شود .
سقط های جنایی در جمهوری اسلامی ایران همانند بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان کاملا غیر طبی ، غیر علمی و غیر قانونی است این نوع سقط در شرع مقدس اسلام حرام و قتل نفس تلقی می شود و عامل و عوامل آن همچون قاتلین در حوزه های اجتماعی و قضایی قضاوت می شوند
مشکل اصلی جامعه ای که مرتکب اسقاط جنین می شود این است که جنین را، انسان نمی پندارد و برای آن احترامی قائل نیست و حال آنکه به محض صورت گرفتن لقاح مرتبه ای از وجود انسانی کلید خورده و محقق شده است و اسقاط جنین از همان لحظه انعقاد نطفه است و همانگونه که قتل یک انسان کامل از دیدگاه شریعت ، اخلاق و انسانیت زشت شمرده می شود سلب حیات از یک جنین نیز میزانی از همان زشتی را دارا است.
سقط عمدی جنین :
سقط جنین به ختم بارداری قبل از هفته 22 بارداری اطلاق می گردد و به صورت خودبخودی و یا به صورت عمدی و بنا به درخواست مادر انجام می شود .
سقط عمدی به سلامت جسمی و روانی مادر آسیب جدی می رساند به خاطر داشته باشید رحم ، اندام بسیار آسیب پذیری است هر گونه دست کاری در آن به شکل دارویی (اعم از گیاهی یا شیمیایی ) یا فیزیکی (وارد نمودن ضربات بیرونی و درونی ) به منظور سقط جنین ممکن است منجر به عوارض جدی و حتی مرگ مادر شود.
در مادرانی که به صورت عمدی و با مراجعه به اشخاص فاقد مهارت و مکان های غیر استاندارد یا با تهیه خودسرانه داروهای سقط جنین از اماکن نامعتبر مثل عطاری ها اقدام به سقط جنین می نماینداحتمال عوارض آن در مقایسه با سقط خودبخودی جنین به صورت چشمگیری افزایش می یابد.
از مهمترین عوارض جسمی و روانی سقط عمدی جنین می توان به موارد ذیل اشاره کرد :
عوارض پزشکی سقط :
- ناباروری
- خونریزی
- ازدست دادن رحم ناشی از خونریزی یا عفونت یا پارگی
- عفونت به دلیل باقی ماندن بقایای بارداری
عوارض روانشناسی سقط عمدی :
- افت کیفیت زندگی و روابط زناشویی و جنسی در خانمهای با تجربه سقط عمدی
- در سه ماه اول پس از سقط جنین نرخ بستری مادران در بیمارستان روانپزشکی ، بیش از 5 برابر جمعیت شاهد می باشد
- اختلالات عصبی
- اختلالات خلقی از جمله افسردگی در خانمهایی که سابقه سقط عمدی را دارند بیشتر است
- انواع اختلالات اضطرابی و فوبیاها
- اختلالات خواب ، رویاهای حاوی مضامین مربوط به زنده بودن فرزند، رویاهای تکراری اضطراب زا ، هجوم ذهنی خاطرات سقط
- احساس ترس ، ناراحتی ، سردرگمی ، اضطراب و خدشه دارشدن رابطه با والدین دردیگر کودکان
- احتمال بالاتر سوء مصرف مواد در خانمهایی که سقط عمدی را تجربه نموده اند
- احساس مشارکت در گناه و شرمساری از انجام این امر به فاصله دوسال از انجام سقط عمدی
عوارض سقط برای کودک حاصل از بارداری :
با توجه به اینکه برخی از خانمها دردوران بارداری برای انجام سقط القایی از برخی ازداروها استفاده می کنند در صورت موفق نبودن اقدام به سقط و تداوم بارداری تا زایمان ، احتمال تولد کودک با معلولیت های جسمی و ذهنی را نباید از نظر دور داشت
مادر گرامی : درصورتیکه به هر دلیلی سقط جنین برخلاف توصیه های شرعی و یا علمی داشته اید در صورت بروز علایم زیر سریعا به پزشک یا نزدیکترین مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه نمایید :
- احساس تب و لرز
- خونریزی واژینال در حد قاعدگی یا بیشتر
- ترشحات بدبو واژینال و دردهای لگنی و شکمی
براساس نظر مراجع تقلید سقط عمدی جنین در هر هفته و یا ماه حاملگی حرام است و تصور بی اشکال بودن سقط جنین قبل از چهار ماهگی کاملا اشتباه است .
امام صادق (ع) در معرفی گناهان کبیره ، از سقط عمدی جنین به عنوان قتل نفس یاد کردند و گناه قتل نفس را بزرگتر از گناه کفر به خدا دانسته اند
راههای مواجهه با سقط :
- در ارایه خدمت به این افراد باید از هرنوع قضاوت پرهیز نمود و در مشاوره از یک الگوی حمایتی برای زوجین پیروی نمود باید در طی مشاوره به آنها کمک کرد تا بتوانند این مشکل را حل کنند . بهتر است که زوجین (زن و شوهر ) با یک تصمیم مشترک خودرا برای داشتن فرزند آماده نمایند .
- هر خانمی که به دنبال سقط است ، باید با رویکرد حمایتی و با شکیبایی کامل مورد مشاوره قرار گیرد تا از همه راهها و نیز پیامدهایی که می توانند در پیش روی او قرارداشته باشند آگاه گردد .
- این مشاوره باید شامل تداوم بارداری و درادامه نیز شامل سایر مواردی گرددکه به او کمک کند تا بتواند نقش والدینی مناسبی را ایفا نماید
- برای اینکه مشاوره از اثربخشی لازم برخوردار باشد اطلاعات باید به ساده ترین زبان ممکن ، به گونه ای که به آسانی برای مراجعه کننده قابل فهم باشد در اختیار او گذاشته شود هرگونه حالت اجباری و دستوری در مشاوره وجودداشته باشد ممکن است که گیرنده خدمت بلافاصله پس از خروج از واحد ارایه خدمت ، اجراشدن تصمیم قبلی خود مبنی برانجام سقط عمدی را دنبال نماید .
مواردی که باید به زوج خواهان سقط گفته شود عبارت است از :
- یکی از زیباترین احساسات ، احساس مادر / پدرشدن است .
- زوجین باید از عوارض سقط برای مادر (براساس موارد گفته شده در بخش عوارض ) آگاه شوند .
- زوجین باید بدانند که در سقط احتمال موفق نبودن اقدام وجوددارد.
- باید به زوجین گفته شود که این مساله مخالف با دین مبین اسلام است .