تب راجعه

این بیماری از جمله بیماریهای عفونی است که بوسیله چندین گونه باکتری از خانواده بورلیا ایجاد می شود.
2 فرم اصلی بیماری شامل :
1. تب راجعه منتقله بوسیله کنه (TBRF) که بوسیله کنه های نرم جنس Ornithodoros ایجاد می شود و بیشتر در آفریقا ، اسپانیا، عربستان، آسیا و نواحی مشخص از غرب آمریکا مشاهده می شود گونه هایی از باکتری که در بروز تب راجعه دخیل هستند شامل Borrelia duttoni ، B.hermsii ، B.parkerii می باشند .
2. تب راجعه منتقله با شپش بدن که بیشتر در آسیا، آفریقا و مرکز و جنوب آمریکا رخ می دهد و عامل آن B.recurentis می باشد.
عامل بیماری :
باکتری است از جنس بورلیا که در خارج گلبول های قرمز خون یافت می شود. این ارگانیسم باریک و کشیده به شکل مارپیچ به طول 30-8 میکرون و به قطر 5/0-2/0 میکرون قابل انعطاف، متحرک، فاقد زوائد درزان و غشاء مواج می باشد. بورلیاهای منتقله با کنه برای مدت 15 سال در بدن ناقل طبیعی خود زنده می ماند.

علائم بیماری :
تب بلافاصله بعد از 2 هفته از آلودگی به عامل بیماری رخ می دهد. در تب راجعه منتقله با شپش بدن( LBRF) تب معمولاً 6-3 روز طول می کشد و معمولاً خفیف است، در TBRF تب خفیف نیز مشاهده می شود ولی بیشتر از 3 روز طول می کشد در موارد تک گیر برگشت تب ممکن است 2 هفته طول بکشد. در هر دو شکل بیماری بروز تب ممکن است منتهی به علائمی همچون، احساس لرز ، عرق شدید، کاهش دمای بدن و افت فشارخون شود در صورت عدم درمان در 15% موارد منجر به مرگ می شود. بعد از چندین مرحله تب، در برخی از مردم سیستم اعصاب مرکزی تحریک می شود. مانند حمله ناگهانی، بی حسی و کما. بورلیا همچنین ممکن است قلب و بافتهای زنده را تحت تاثیر قرار دهد که منجر به التهاب ماهیچه های قلب خواهد شد (Corditis) خون مردگی زیر پوستی و پنومونی از دیگر عوارض آن است. LBRF یک بیماری شناخته شده در جهان است که در اتیوپی و سودان مشاهده می شود. عواملی همچون قحطی، جنگ، مهاجرت باعث انتشار بیماری می شود. بزرگترین اپیدمی تب راجعه شپش در جنگهای اول و دوم جهانی رخ داد که در طی آن میلیونها نفر فوت کردند.
از علائم دیگر بیماری، افسردگی، سردرد، تهوع، استفراغ، درد مفاصل، درد عضله، گرفتگی گردن، آبریزش بینی، تشنج، عدم تعادل در حرکت می باشد .
نوع کنه ای بیماری در ایران بیشتر شایع است. در ایران بورلیا پرسیکا و بورلیا بالتازاردی از خون بیماران مبتلا به این بیماری جدا شده است. بورلیا پرسیکا برای اولین بار از خون یک بیمار اردبیلی توسط ووشن کوفسکی و لاس در سال 1913 جدا شده است. این گونه بورلیا در شمال غربی ایران بخصوص استان اردبیل یافت می شود. ناقل این بیماری کنه های نرم جنس اورنیتودوروس می باشد که اولین بار از ایران گزارش شده است .
تشخیص بیماری :
1. تهیه اسمیر خون (گسترش لام خون ) از بیماران که یک قطره خون از نوک انگشت بیمار با استفاده از لانست روی لام آزمایشگاه قرار می گیرد و با لامی دیگر گسترش نازکی ایجاد می شود .
2. انجام تست آنتی بادی
درمان :
درمان با استفاده از آنتی بیوتیک که غالباً تتراسایکلین ، داکسی سایکلین ، اریترومایسین یا پنی سیلین است صورت می گیرد .
میزان مرگ بیماران مبتلا به تب راجعه شپش 70-10% است ولی این مقدار در مورد تب راجعه کنه ای 10-4 %
تب راجعه کنه ای : شامل 5 گونه بورلیا است که 4 گونه در ایران شناسایی شده است .
1. بورلیا پرسیکا
2. بورلیا میکروتی
3. بورلیا لاتیشوی
4. بورلیا بالتازاردی
ناقلین تب راجعه کنه ای
ناقل بیماری انواعی از کنه های جنس اورنیتودوروس از خانواده آرگازیده که 3 گونه از آنها شناسایی شده است می باشد که شامل
1. اورنیتودوروس تولوزانی(ناقل بورلیا پرسیکا)
2. اورنیتودوروس اراتیکوس (ناقل بورلیا میکروتی)
3. اورنیتودوروس تارتاکوفسکی (بورلیا لاتیشوی)
هستند.

محل زندگی کنه ها
درمحل خنک و تاریک همانند دالانهای جوندگان ، شکاف دیوارهای اصطبل و غارها و درون چوب های پوسیده زندگی می کنند .
انتشار جغرافیایی کنه ها
1. اورنیتودوروس تولوزانی
مناطق کوهستانی غرب ، شمال غرب اردبیل ، آذربایجان شرقی ، غربی ، زنجان ، گیلان ، مازندران ، همدان ، قزوین ، دماوند ، فیروز کوه، سمنان، سبزوار، نیشابور
2. اورونیتودوروس اراتیکوس
خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، بوشهر، اصفهان، ساوه، قزوین، کرج، سمنان، پارس آباد، آذربایجان غربی
3. اورونیتودوروس تارتاکوفسکی
شمال شرقی شامل : خراسان، سرخس، گنبد، ترکمن صحرا
مخزن بیماری تب راجعه کنه ای:
جوندگانی نظیر سنجاب، موش صحرایی، خرگوش چون مدت زیادی بورلیا در خون آنها زنده بماند، کنه های ماده چون عامل بیماری را از طریق تخم به نسل های بعدی منتقل می کنند جزء مخازن محسوب می شود.

پیشگیری :
• سم پاشی دامداریها
• بهسازی داخل دامداریهایی که با آجر ساخته شده است و خلل و فرج دارد
• آغشته سازی لباسها با مواد دور کننده به هنگام ورود به دامداریها