بیماری سیاه سرفه

مقدمه:
بیماری سیاه سرفه که عامل اصلی آن برده تلاپرتوسیس است عامل اصلی مرگ و میر و عوارض دوران شیرخواری و کودکی است این بیماری هنوز در کشورهای در حال توسعه شایع است و میزان آن رو به افزایش است که این میزان 4% است با پیشرفت علم پزشکی از دهه 1950 به بعد میزان بروز این بیماری به بیش از 90% کاهش یافته است اما علی رغم اثرات قابل توجه واکسیناسیون اثر محدودی در حذف باکتری داشته است.
علائم بیماری :
بیماری در تمام سنین مشاهده می گردد ولی در شیرخواران شدیدتر است علائم آن شامل سه مرحله است مرحله کاتارال ، پاروکسیمال و مرحله نقاهت. بیماری با آبریزش از بینی، چشم و سرفه خفیف بدون تب شروع شده و شدت سرفه به تدریج افزایش می یابد و به صورت حملات پشت سرهم در طی بازدم بروز می نماید. که با عبور هوا از گلو صدای  Whoop شنیده می شود، استفراغ و کبودی در این مرحله رخ می دهد.
عوارض مهم بیماری:
کاهش وزن                               خون دماغ
پنومونی                                    ملنا (وجود خون در مدفوع)
اوتیت مدیا                                هماتوم زیر سخت شامه
دوره کمون بیماری :
10- 7 روز و به طور متوسط 21- 5 روز است. بیماری معمولا 8- 6 هفته طول می کشد و بیشتر در افراد سنین 10- 1 سال دیده می شود.
جداسازی :
در روزهای اول بیماری (تا 5 روز از شروع آنتی بیوتیک) باید از تماس با فرد بیمار خودداری کرد. بیمارانی که درمان نشده باشند به مدت سه هفته از شروع سرفه، عفونت را منتقل می نمایند.
درمان:
در موارد ذیل لازم است بیمار بستری شود:
1- تمامی شیرخواران کمتر از 3 ماه
2- تمامی شیرخواران 6– 3 ماهه بجز مواقعی که بیماری خفیف باشد.
3- بروز عارضه قابل توجه در هر سن
4- شیرخواران با سابقه زایمان نارس
5- کودکان دارای بیماری زمینه ای قلبی، تنفسی، عضلانی و یا    نورولوژیک
همکاران محترم پزشک باید توجه داشته باشند که به محض تشخیص مورد مشکوک به سیاه سرفه قبل از تجویز آنتی بیوتیک جهت نمونه برداری از فرد، به مرکز بهداشت شهرستان گزارش تلفنی نمایند.

تعريف اپيدميولوژيك :
1- مورد مشكوك : فردي با سابقه سرفه شديد و سابقه يكي از موارد :داشتن سرفه مداوم به مدت2 هفته يا بيشتر ، وجود سرفه هاي مخصوص با صداي  whoopو وجود استفراغ متعاقب سرفه.
 2- مورد قطعی: موردی که معیار بالینی را داشته باشد و از نظر آزمایشگاهی نیز تایید شود.
نمونه گیری :
به محض گزارش مورد مشکوک  به سیاه سرفه باید نمونه گیری قبل از آنتی بیوتیک انجام شود که به سه روش زیر انجام می شود .
1- نمونه برداری از مواد آسپیره ناز و فارنکس
2- نمونه برداری از نازو فارنژیال به تعداد 2 عدد جهت هر بیمار
3- در شیر خواران و اطفالی که نمونه گیری امکان پذیر نیست پلیت های محیط برده ژانگو جلوی سرفه وی نگه داشته  سپس درب پلیت را با پارافیلم محکم می بندند و در پنبه مرطوب به مدت 24 ساعت در دمای 37 درجه اتاق نگهداری شده سپس ظرف 48 ساعت به انستیتو پاستور ارسال می گردد.

مراقبت در اطرافیان بیمار
در تمامی افرادی که در تماس با بیمار بوده اند اقدامهای زیر توصیه می شود:
1- علی رغم سن و وضعیت ایمن سازی آنها، به مدت 14 روز اریترومایسین یا سایر داروها دریافت نمایند.
اگر 21 روز از تماس با بیمار گذشته باشد پروفیلاکسی ارزش کمی دارد ولی در تماس خانگی  (شیرخواران و زنان باردار) در نظر گرفته شود.
2- همه افراد در تماس با بیمار باید تا 21 روز از آخرین تماس تحت مراقبت باشند.
3- چنانچه سن افراد در تماس کمتر از 7 سال باشد و واکسن نگرفته باشند یا ایمن سازی آنها ناقص باشد باید واکسینه شوند.
ابتلا به سياه سرفه مصونيت دائمي نمي دهد و ادامه واکسیناسیون به صورت روتين بايستي انجام گيرد.
4- چنانچه از واکسن نوبت سوم 6 ماه بیشتر گذشته باشد باید نوبت چهارم را دریافت نمایند.
5- و اگر 4 نوبت واکسن دریافت نموده است و بیشتر از 3 سال از نوبت چهارم گذشته باشد لازم است واکسن نوبت پنجم را دریافت نمایند .
پیشگیری از ابتلا به سیاه سرفه
1- دانش آموزان و کارکنان مدارس با ابتلا به سیاه سرفه باید تا 5 روز بعد از درمان از حضور در مدرسه خودداری نمایند.
2- وضعیت ایمن سازی کلیه دانش آموزان باید مجدداً بررسی شده و واکسن های متناسب با سن تزریق شود
3- باید والدین دانش آموزان را با علائم بیماری آشنا ساخت تا از حضور     دانش آموزان مبتلا در مدرسه خودداری نمایند.
4- در بالغینی که در تماس بیمارستاني با فرد بیمار قرار گرفته اند می توان شروع اریترومایسین را تا زمان شروع اولین علائم تنفسی به تعویق انداخت
کلیه پرسنل بیمارستان باید احتیاطات استاندارد جهت تماس با بیمار مشکوک به سیاه سرفه را رعایت کنند.
5- تمامی افراد در تماس با بیمار به مدت 21 روز بعد از تماس باید از لحاظ شکایات تنفسی پیگیری شوند و به تمامی افراد در تماس باید آنتی بیوتیک داده شود.
 

تمامی موارد تماس باید تا 5 روز بعد از کموپروفیلاکسی یا در صورت عدم درمان تا 21 روز از حضور در مهد کودک،  مدارس و بیمارستانها  خودداری نمایند.

شماره تماس ستاد پیگیری بیماریهای  شهرستان گناباد                 05337220190– 05337221946